Muktainagar -मुक्ताईनगर
My article in Rotary Club of Pune Shivajinagar Diwali Push Issue
मुक्ताईनगर - माझे गाव
मी २०२३ मध्ये एक निर्णय घेतला तो असा कि आता पुढील काही वर्ष माझे मुक्काम पोस्ट मुक्ताईनगर (पूर्वी एदलाबाद म्हणून ओळखले जाणारे) माझे गाव येथे करावे. आणि गेल्या दोन वर्षात मी बराच काळ मुक्ताईनगर येथे आमच्या राहत्या घरी घालवला. माझ्या ह्या दोन वर्षातील माझे मुक्ताईनगर येथील अनुभव. माझे वडील डॉ . सी एस चौधरी वय वर्ष ८८ आणि आई वय वर्ष ८४ दोघेही खूप बिझी असतात . वडील १ वाजेपर्येंत दवाखाना करतात आणि नंतर त्यांचा बराच वेळ त्यांच्या एजुकेशन संस्थेचे काम करण्यात जातो. आणि आई सकाळी ४-५ लाच उठते आणि रात्री १० पर्येंत ती पण तिच्या विश्वात म्हणजे स्वयंपाक घरात बिझी असते. तिचे रोजचे दोनच टार्गेट असतात, सकाळी ९ वाजता आणि संध्याकाळी ६ वाजता वडिलांना तिच्या स्वतःच्या हाताने बनविलेले जेवण जेवू घालणे . त्या मुळे पुण्या सारख्या पुण्य भूमीत २५ वर्षे राहिलेला मी मुक्ताईनगर ला कसा वेळ घालवू शकेल हा माझ्या सकट सर्वांना पडलेला प्रश्न ?.
पण थँक्स टू माय IT Career. सोबत लॅपटॉप आणि वायफाय कनेक्टिव्हिटी असेल तर वेळेचा प्रश्न बऱ्यापैकी मार्गी लागू शकतो. तिथे आमचे शेत आहे. शेती करणे व समजून घेणे हा माझ्या साठी नवीन प्रोजेक्ट होता . आमच्या घरासमोरच माझ्या शालेय मित्राचे महाजन मेडिकल आहे. त्या मुळे दिवसातून एक चक्कर त्या दुकानावर जाणे म्हणजे पारावर जाऊन गप्पा करण्या सारखा माझा कार्यक्रम असतो.
मी फेब्रुवारी २०२३ ला मुक्ताईनगर ला गेलो त्या महिन्यात आमची मुक्ताबाईची यात्रा असते. आणि त्या वेळेस हर्षद आणि प्रियांका पण मुक्ताईनगर ला आले होते . आम्ही यात्रेत फिरत असतांना आमचे स्नेही हरी महाजन भेटले . हर्षद आणि प्रियांका दोघांनाही फिरस्ती आणि नवं नवीन ठिकाणे शोधणे आवडते त्यामुळे हरी महाजन ह्यांच्याशी बोलतांना विषय निघाला आजूबाजूची कोण कोणती ठिकाणे बघितली?.
आम्ही फक्त चांगदेव ला जाऊन आलो होतो . जवळचे हरताळे तलाव तेथील मंदिर आणि मेहूणचे मुक्ताबाईचे समाधी मंदिर आम्ही बघितलेच नाही. हरी महाजन दुसऱ्या दिवशी सकाळी ६ वाजता स्वतःची गाडी घेऊन आमच्या कडे आले आणि आम्हाला हरताळे ते मेहूण सफरी साठी घेऊन गेले.
आता तुम्हाला मुक्ताईनगर गावाची थोडक्यात ओळख करून देतो.
मुक्ताईनगर (पूर्वी एदलाबाद म्हणून ओळखले जाणारे) हे महाराष्ट्र राज्याच्या जळगाव जिल्ह्यामधील उत्तर महाराष्ट्रातील खान्देश भागात आहे.
हे गाव प्रसिद्ध संत मुक्ताबाई यांच्या नावावरून ओळखले जाते, भक्ति संप्रदायातील मुक्ताबाई एक महत्त्वाच्या संत होत्या आणि वारी परंपरेशी संबंधित आहेत. मुक्ताईनगर हे त्यांच्याशी असलेल्या ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक वारश्यामुळे ओळखले जाते.
हे गाव तापी नदीच्या काठी वसलेले आहे. अगदी जवळच असलेल्या चांगदेव येथे तापी आणि पूर्णा नदीचा संगम आहे त्या काठावर चांगदेव महाराज मंदिर आहे.ते महाराष्ट्रातील एक आदरणीय संत होते. त्यांचा संत ज्ञानेश्वर महाराज आणि मुक्ताबाई यांच्यासोबत घनिष्ट संबंध होता. संत मुक्ताबाई ह्याची दोन महत्त्वाची मंदिरे आहेत. त्या पैकी एक चांगदेव गावाच्या पुढे मेहूण येथे आहे. आणि दुसरे मुक्ताईनगर येथे आहे.
मुक्ताईनगर जवळच हरताळे गावात एक सुंदर तलाव आहे आणि त्याच्या काठावर श्री. चक्रधरस्वामी मंदिर , पुरातन शिवशक्ती मंदिर आणि मातृ-पितृ भक्त श्रावण बाळाचे समाधी मंदिर आहे. आता येथे साई मंदिराची पण स्थापना करण्यात आली आहे. त्या मुळे हे छान पर्यटनाचे ठिकाण झाले आहे.
मध्य प्रदेश आणि विदर्भाच्या सीमेच्या जवळ स्थित असल्यामुळे, मध्य प्रदेशातील बऱ्हाणपूर आणि
विदर्भातील प्रसिद्ध शेगाव येथून जवळ आहे.
आमचे दुसरे फॅमिली फ्रेंड डॉ. मनोज महाजन आणि स्वाती महाजन महिन्यातून एकदा शेगाव ला गजानन महाराज मंदिरात जातात . एकदा त्यांचाही असाच फोन आला काय करताय वेळ असेल तर चला शेगाव ला जाऊन येऊ या. आणि त्यांच्या सोबत माझी शेगाव वारी झाली .
आमच्या घरासमोरील दुसरे स्नेही सचिन बोरोले आणि त्यांच्या ग्रुप दरवर्षी मुक्ताईनगर ते शेगाव पायी वारी आयोजित करीत असतात . तोही अनुभव एकदा घ्यायचे ठरविले आहे.
आमचे एक फॅमिली फ्रेंड चंद्रशेखर बढे ह्यांच्या शेतावर रुईखेडा येथे तर आम्ही बऱ्याच वेळा जातो. ते आणि त्यांची फॅमिली खऱ्या अर्थाने शेती करतात. त्यांनी केलेले ऑरगॅनिक शेतीचे प्रयोग पाहण्या सारखे आहेत.
मी मुक्ताईनगर ला गेल्या गेल्या डिजिटल इंडिया चा अनुभव घ्यायचे ठरवले . आणि माझे वोटिंग कार्ड पुण्यावरून मुक्ताईनगर ला ट्रान्सफर करण्यासाठी ऑनलाईन अँप्लिकेशन केले . आणि माझे वोटिंग कार्ड चक्क कोणत्याही ऑफिस ला न जाता घरपोच ट्रान्सफर होऊन आले. Digital India Rocks.
आमचे फॅमिली फ्रेंड राजू पाटील ह्यांनी लागणारी कागद पत्रे मिळवून देण्यात खूप मदत केली.
लोकसभा निवडणुकीचा गावातील प्रचार आणि राजकारण जवळून बघता आले. श्रीमती रक्षा खडसे ह्यांना तिकीट मिळते का मिळत नाही ह्या पासून च्या चर्चा ते तिकीट मिळाल्या नंतर आमच्या घरासमोरील बीजेपी कार्यालयापासून त्यांची निघालेली पहिली प्रचार फेरी आणि दोन लाख बहात्तर फरकाने निवडून आल्यानंतर चा जल्लोष आणि युवा आणि क्रीडा मंत्री झाल्या नंतरची विजयी प्रचार फेरी हे सगळे मी अगदी जवळून अनुभवले.
रोटरीचा एक खूप छान प्रोजेक्ट मी येथे माझ्या जे .इ .स्कुल शाळेत सुरु केला आहे. तो म्हणजे १० विच्या विद्यार्थ्यांना अभ्यासासाठी आयडील स्टडी अँप मोफत मिळवून देणे . त्या साठी लागणारा सर्व खर्च माझ्या रोटरी क्लब पुणे शिवाजी नगर क्लब ने दिला, त्या बद्दल त्यांचे खूप खूप आभार.
तर एकंदरीत Enjoying my stay at Muktainagar.
कधी वेळ मिळाला तर या मुक्ताईनगर ला .
मुक्ताईनगर च्या आसपास असलेली आणखी काही पर्यटन स्थळे
मनू देवीचे मंदिर : सातपुडा पर्वताच्या निसर्गरम्य परिसरात वसलेले आहे प्रदेशाच्या सांस्कृतिक वारशाशी आणि स्थानिक परंपरांशी घट्ट जोडलेले आहे. मनू देवी आमची कुलदेवता आहे.
अजिंठा लेणी (Ajanta Caves): महाराष्ट्र राज्यातील औरंगाबाद जिल्ह्यात वाघूर नदीच्या काठावर वसलेल्या आहेत. पुण्याहून औरंगाबाद मार्गे आल्यास औरंगाबाद जळगाव मार्गावर १३५ किलोमीटर अंतरावर अजिंठा लेणी आहेत . त्यानंतर तुम्ही मुक्ताईनगरला अजिंठा भुसावळ किंवा अजिंठा बोदवड मार्गे बाय रोड येऊ शकता. अजिंठा मुक्ताईनगर अंतर ८० किलोमीटर आहे.
रो. संजीव चौधरी
RCPS Diwali PUSH 2024-24
Muktainagar (formerly known as Edlabad) is a small town situated near the National Highway 6 (or Asian Highway 46), in Jalgaon district at the northern border of Maharashtra State in India. Muktainagar locates in Khandesh region of North Maharashtra.
Greetings, I have become a primary member of the BJP. You too can join the Party using my referral link : https://narendramodi.in/
दिनांक २४-१२-२०१६ पुणे मेट्रो उदघाटन समारंभ :
माननीय प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी ह्यांनी पुणे मेट्रो उदघाटन समारंभा मध्ये
"गावाचा आत्मा तसाच ठेऊन शहरातील सर्व सुविधा गावांमध्ये निर्माण करून गावाचा विकास करावा हे विचार व्यक्त केले. " हाच देशाचा सर्वांगीण विकास करण्याचा मंत्र आहे .
Greetings, I have become a primary member of the BJP. You too can join the Party using my referral link : https://narendramodi.in/
दिनांक २४-१२-२०१६ पुणे मेट्रो उदघाटन समारंभ :
माननीय प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी ह्यांनी पुणे मेट्रो उदघाटन समारंभा मध्ये
"गावाचा आत्मा तसाच ठेऊन शहरातील सर्व सुविधा गावांमध्ये निर्माण करून गावाचा विकास करावा हे विचार व्यक्त केले. " हाच देशाचा सर्वांगीण विकास करण्याचा मंत्र आहे .
असेच काहीसे विचार मी माझ्या ह्या २०१२ च्या ब्लॉग पोस्ट मध्ये लिहिले होते
खानदेशचा शोध घेतांना -RuralDevelopment------दिनांक ९-९-२०१२
गुरुवारच्या महाराष्ट्र टाईम्सच्या अंकात खानदेशाचा शोध घेताना संजय झेंडे यांनी लिहिलेला लेख वाचला . माझा जन्म आणि बालपण खान्देशातच गेले .त्यामुळे माझे खानदेश प्रेम परत एकदा
जागे झाले .माझे गाव मुक्ताईनगर पूर्वीचे एदलाबाद हे सातपुडा पर्वता पासून अगदी जवळ . त्या सातपुडा पर्वता मध्ये मनुदेवी हे अतिशय सुंदर स्थान आहे .२-३ वर्षपूर्वी आम्ही तेथे गेलो होतो तेव्हा काढलेले काही फोटो.
एका छोट्या गावातून १० वी नंतर शिक्षणा साठी बाहेर पडलेला मी IT क्षेत्रात कामाची संधी मिळाल्या मुळे बर्याच वेळा अमेरिकेला जायचा योग आला . अमेरिकेतील New Hampshire (NH) state मधील Lebanon ह्या छोट्या गावात राहण्याची संधी मला बर्याच वेळेस मिळाली .अमेरिकेत मोठ्या शहरात राहणाऱ्या लोकांच्या दृष्टीने हे गाव म्हणजे एक खेडे होते . परंतु हेच छोटेसे गाव मला प्रचंड आवडते . तेथील निसर्ग सौंदर्य अप्रतिम . एका छोट्या गावात भारतीय वंशाच्या माणसाने Bharat Patel यांनी उभी केलेली Fluent Inc. आता ती Ansys Inc झालेली आहे .
आम्ही जेव्हाही ह्या छोट्या गावात जायचो तेव्हा कंपनी आमचे वास्तव्य Marriott Residence Inn मध्ये करायची .
आज खानदेशातील माझ्या छोट्या गावाच्या आठवणी बरोबर अमेरिकेतील ह्या छोट्या गावाची आठवण का झाली?
खरे म्हणजे खूप वर्षापासून मनामध्ये घोळत असलेला हा विचार आज Blog Post च्या रूपाने प्रकट होत आहे . अमेरिकेला त्यांचे लहानातले लहान गाव एवढे सुंदर आणि सर्व सुविधांनी परिपूर्ण ठेवायला कसे जमले ? आमच्या देशात कधी गावे अशी सुंदर होतील? १० वर्षापूर्वी मला अमेरिकेला जावे लागायचे पण Technolgy एवढी वाढली आहे कि मला अमेरिकेला जायची गरजच पडत नाही . आता मी पुण्यात office किंवा घरात बसून सुद्धा ती सर्व कामे करू शकत आहे . मग पुणे, मुंबईच का ?
Khandesh Visit - Muktainagar and Jalgaon 15-17th Sept 2012
The story of how a village in India went from being poverty-stricken and plagued by drought to having over 50 millionaires,
महाराष्ट्र टाईम्सच्या अंकात खानदेशाचा शोध घेताना हा संजय झेंडे यांनी लिहिलेला लेख
खानदेशाचा शोध घेताना
खानदेशचा शोध घेतांना
गुरुवारच्या महाराष्ट्र टाईम्सच्या अंकात खानदेशाचा शोध घेताना संजय झेंडे यांनी लिहिलेला लेख वाचला . माझा जन्म आणि बालपण खान्देशातच गेले .त्यामुळे माझे खानदेश प्रेम परत एकदा
जागे झाले .माझे गाव मुक्ताईनगर पूर्वीचे एदलाबाद हे सातपुडा पर्वता पासून अगदी जवळ . त्या सातपुडा पर्वता मध्ये मनुदेवी हे अतिशय सुंदर स्थान आहे .२-३ वर्षपूर्वी आम्ही तेथे गेलो होतो तेव्हा काढलेले काही फोटो.
.jpg) |
| On the way to MANUDEVI SPOT - SATPUDA... |
.jpg) |
| MANUDEVI spot - SATPUDA |
 |
| We the Family at MANUDEVI - SATPUDA |
एका छोट्या गावातून १० वी नंतर शिक्षणा साठी बाहेर पडलेला मी IT क्षेत्रात कामाची संधी मिळाल्या मुळे बर्याच वेळा अमेरिकेला जायचा योग आला . अमेरिकेतील New Hampshire (NH) state मधील Lebanon ह्या छोट्या गावात राहण्याची संधी मला बर्याच वेळेस मिळाली .अमेरिकेत मोठ्या शहरात राहणाऱ्या लोकांच्या दृष्टीने हे गाव म्हणजे एक खेडे होते . परंतु हेच छोटेसे गाव मला प्रचंड आवडते . तेथील निसर्ग सौंदर्य अप्रतिम . एका छोट्या गावात भारतीय वंशाच्या माणसाने Bharat Patel यांनी उभी केलेली Fluent Inc. आता ती Ansys Inc झालेली आहे .
 |
| Fluent Inc - Lebanon - New Hampshire USA |
आम्ही जेव्हाही ह्या छोट्या गावात जायचो तेव्हा कंपनी आमचे वास्तव्य Marriott Residence Inn मध्ये करायची .
 |
| Marriott Residence Inn |
 |
| View from Marriott - Lebanon NH USA |
आज खानदेशातील माझ्या छोट्या गावाच्या आठवणी बरोबर अमेरिकेतील ह्या छोट्या गावाची आठवण का झाली?
खरे म्हणजे खूप वर्षापासून मनामध्ये घोळत असलेला हा विचार आज Blog Post च्या रूपाने प्रकट होत आहे . अमेरिकेला त्यांचे लहानातले लहान गाव एवढे सुंदर आणि सर्व सुविधांनी परिपूर्ण ठेवायला कसे जमले ? आमच्या देशात कधी गावे अशी सुंदर होतील? १० वर्षापूर्वी मला अमेरिकेला जावे लागायचे पण Technolgy एवढी वाढली आहे कि मला अमेरिकेला जायची गरजच पडत नाही . आता मी पुण्यात office किंवा घरात बसून सुद्धा ती सर्व कामे करू शकत आहे . मग पुणे, मुंबईच का ?
मी माझ्या गावात बसूनहि सर्व कामे का करू शकत नाही?
कारण हि सर्व कामे करायला सर्वात महत्वाचे असते Basic Infrastructure वीज हा प्रत्येक व्यवसायाचा प्राण असतो आणि मी जेव्हाही गावाकडे जातो तेव्हा तेथे १०-१० तास वीज नसते . (this is status Dated 9-12-2012)
परंतु आता गावाकडे वीज पूर्ण वेळ असते . (This current status updated on 25-10-2020)
कारण हि सर्व कामे करायला सर्वात महत्वाचे असते Basic Infrastructure वीज हा प्रत्येक व्यवसायाचा प्राण असतो आणि मी जेव्हाही गावाकडे जातो तेव्हा तेथे १०-१० तास वीज नसते . (this is status Dated 9-12-2012)
परंतु आता गावाकडे वीज पूर्ण वेळ असते . (This current status updated on 25-10-2020)
मेरा देश बदल राहा है
मी माझ्या स्वानुभवावरून सांगतो अमेरिका कितीही सुंदर असली तरी आपले गाव आणि आपली माणसे ती आपलीच असतात .
राजकीय शक्तीने प्रत्येक गाव स्वयंपूर्ण करण्याकडे लक्ष केंद्रित केले तर महानगरांकडे येणारे माणसांचे लोंढे कमी होतील आणि आपल्याच गावात आणि आपल्याच माणसांमध्ये सुखी जीवन शोधण्याचा हरवलेला मंत्र प्रत्येकाला गवसेल .
मी माझ्या स्वानुभवावरून सांगतो अमेरिका कितीही सुंदर असली तरी आपले गाव आणि आपली माणसे ती आपलीच असतात .
राजकीय शक्तीने प्रत्येक गाव स्वयंपूर्ण करण्याकडे लक्ष केंद्रित केले तर महानगरांकडे येणारे माणसांचे लोंढे कमी होतील आणि आपल्याच गावात आणि आपल्याच माणसांमध्ये सुखी जीवन शोधण्याचा हरवलेला मंत्र प्रत्येकाला गवसेल .
Khandesh Visit - Muktainagar and Jalgaon 15-17th Sept 2012
Popatrao Pawar on Transforming Rural India :
The story of how a village in India went from being poverty-stricken and plagued by drought to having over 50 millionaires,
Adarsh gaon scheme, Model Village CSR Project, Funds, CSR funds for village development project
महाराष्ट्र टाईम्सच्या अंकात खानदेशाचा शोध घेताना हा संजय झेंडे यांनी लिहिलेला लेख
खानदेशाचा शोध घेताना
खानदेशचा शोध घेतांना
